“Een voortdurend veranderende wereld, steeds meer hybride dreigingen en een dienst die zich wendbaar aanpast”: het is tegen een rijke en gespannen achtergrond dat vandaag het jaarverslag 2024 van de Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid (ADIV) wordt gepubliceerd. Ter gelegenheid hiervan hadden we een ontmoeting met de chef, generaal-majoor Stéphane Dutron, om te praten over de uitdagingen op het gebied van veiligheid, transparantie naar de burgers en de toekomst van de inlichtingendienst in België.
Generaal-majoor Stéphane Dutron, waarom is de publicatie van dit derde jaarrapport van de ADIV belangrijk?
Dit jaarrapport is belangrijk omdat het een deel van ons werk onthult en uitlegt in welke domeinen we actief zijn: de bescherming van defensiebelangen en het wetenschappelijk en economisch potentieel van België in de wereld. Contra-inmenging, contraspionage, de strijd tegen terrorisme en extremisme met de Staatsveiligheid. Deze relatie willen we onderhouden met onze burgers, al onze partners en de politieke wereld.
Welke nieuwe trends zal dit rapport in 2024 onthullen?
Internationaal gaan de oorlogen in Oekraïne, het Midden-Oosten en Congo helaas gewoon door. Deze conflicten hebben gevolgen voor de veiligheid in Europa en België, vooral door de opkomst van de hybride dreiging. Er is ook de opkomst van ontwrichtende technologieën zoals kunstmatige intelligentie, die gebruikt worden in desinformatiecampagnes. En laten we de ontwikkeling van elektronische oorlogsvoering (EW) niet vergeten, die een hele reeks gebieden bestrijkt: drones, telecommunicatie enzovoort.
Kun je een concreet recent voorbeeld geven van een desinformatiecampagne?
We bestrijden dagelijks desinformatie en er is geen tekort aan voorbeelden. Maar sinds de eenzijdige verbreking van onze diplomatieke betrekkingen met Rwanda zien we een explosie van desinformatiecampagnes over de rol van België in Oost-Congo. We zouden massaal troepen hebben gestuurd om de Congolese troepen te steunen in hun strijd tegen de M23-rebellen. Dit is natuurlijk allemaal pure fictie. Maar we volgen de situatie op de voet met al onze partners.
In uw inleiding spreekt u over de wendbaarheid van de Dienst, wat houdt dat precies in?
Ik ben er trots op dat ik aan het hoofd sta van een dienst die de inzet en flexibiliteit heeft getoond om zich voortdurend aan te passen aan veranderingen in de internationale veiligheid en de verspreiding van dreigingen. Onze werklast neemt voortdurend toe, wat betekent dat we onszelf voortdurend moeten kunnen reorganiseren om bijvoorbeeld de hoogwaardige analyses te kunnen leveren die beleidsmakers van ons verwachten.
Dus je hebt meer personeel nodig?
Als afdelingshoofd wil je altijd meer personeel. Maar het aantal medewerkers is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen, vooral dankzij onze meer open communicatie en de wervingscampagnes van Defensie. Mijn ambitie is om ons personeelsbestand tegen 2040 te verdubbelen. Dit lijkt me realistisch omdat we een enorm aantal kandidaten hebben, maar we moeten er wel voor zorgen dat we de infrastructuur hebben om hen op te vangen. Daarom is de bouw van de nieuwe modulaire wijk essentieel.
Wat is uw kijk op de wereld van de inlichtingendiensten?
De wereld van inlichtingen is bijzonder maar fascinerend. Alles is gebaseerd op vertrouwen en relaties. Kijk bijvoorbeeld naar hoe snel het Syrische regime omver werd geworpen, met gevolgen voor de hele regio. Dit betekent dat de uitwisseling van inlichtingen met onze bondgenoten en partners ook steeds sneller gaat. Als je naar de wereldkaart kijkt en de link legt met al deze bedreigingen, maak ik er geen geheim van dat dit een bron van zorg kan zijn. Maar door de rijkdom van deze uitwisselingen denk ik dat ik de mooiste job heb Defensie.
